Trwała poprawa kliniczna u pacjentów ze stwardnieniem rozsianym po leczeniu kladrybiną: wyniki przeglądu systematycznego z metaanalizą

W badaniach klinicznych w stwardnieniu rozsianym rzadko badano trwałą tj. potwierdzoną w określonym przedziale czasowym (np. 3 lub 6 miesięcy) poprawę w zakresie niepełnosprawności (tj. zmniejszenie punktacji w EDSS). Nowe terapie stosowane w SM mogą nie tylko spowolnić proces narastania niepełnosprawności, ale u niektórych pacjentów nawet go odwrócić. Efekt ten można wyrazić z pomocą tzw. trwałej poprawy niepełnosprawności (SDI) — wartość, która choć zyskuje na znaczeniu w praktyce klinicznej, to nadal rzadko uwzględniana jest jako punkt końcowy badań klinicznych nad stwardnieniem rozsianym, raczej w analizach post-hoc z randomizowanych badań lub w analizach retrospektywnych opartych na danych z rejestrów pacjentów.

Celem omawianego badania było porównanie prawdopodobieństwa wystąpienia SDI ocenianej w EDSS u pacjentów z rzutowo-remisyjną postacią stwardnienia rozsianego (RRMS), leczonych kladrybiną lub fingolimodem, natalizumabem, alemtuzumabem i okrelizumabem w badaniach oceniających 6-miesięczne SDI. Przeprowadzono pośrednie porównanie z wykorzystaniem metaanalizy sieciowej (NMA) i wnioskowaniem bayesowskim z łańcuchami Markowa metodami Monte Carlo.

Uwzględniono 8 badań prezentujących wyniki SDI, które można było wykorzystać do metaanalizy sieciowej. Wyniki NMA wykazały, że prawdopodobieństwo osiągnięcia 6-miesięcznego SDI po leczeniu kladrybiną było znacznie wyższe w porównaniu z innymi lekami modyfikującymi przebieg choroby o wysokiej skuteczności, dla których dostępne były dane; w porównaniu z fingolimodem:  4,98 (2,11–11,79); w porównaniu z natalizumabem: 3,12 (1,31–7,27); i w porównaniu z alemtuzumabem 9,29 (3,40–25,21). Główne wyniki zostały potwierdzone w analizach wrażliwości. Autorzy podsumowują, że spośród wszystkich analizowanych terapii leczenie kladrybiną w tabletkach wiązało się z większym prawdopodobieństwem trwałej poprawy niepełnosprawności u pacjentów z RRMS, ale ponieważ wniosek ten opiera się na danych klinicznych o ograniczonej jakości, przyszłe badania, jak również dane z życia rzeczywistego, stanowiłyby cenne źródło dowodów o porównawczej skuteczności terapii RRMS.