Zastosowanie diety ketogenicznej w leczeniu chorób neurozwyrodnieniowych – przegląd systematyczny
Zastosowanie diety ketogenicznej w neurologii wykracza poza jej uznane wykorzystanie w leczeniu padaczki. W 2023 roku opublikowano metaanalizę wyników badań dotyczących zastosowania diety ketogenicznej w leczeniu chorób neurozwyrodnieniowych: w łagodnych zaburzeniach poznawczych, chorobie Alzheimera (ChA) i chorobie Parkinsona (ChP). Metanalizą objęto badania opublikowane po 2005 roku. W ramach metaanalizy zidentyfikowano 10 prób klinicznych dotyczących ChA, 3 z łagodnymi zaburzeniami poznawczymi (MCI) i 5 z ChP. Odpowiednie stopnie dowodów klinicznych zostały obiektywnie ocenione z użyciem kryteriów American Academy of Neurology do oceny badań terapeutycznych. Stwierdzono dowody klasy "B" (prawdopodobnie skuteczne) dla poprawy funkcji poznawczych u osób z łagodnymi zaburzeniami poznawczymi i osób z łagodnym do umiarkowanego ChA, bez allelu ε4 apolipoproteiny (APOε4-). Znaleziono dowody klasy "U" (brak dowodów) dla stabilizacji funkcji poznawczych u osób z łagodnym do umiarkowanego ChA, u pacjentów z dodatnim allelem ε4 apolipoproteiny (APOε4+). Stwierdzono dowody klasy "C" (możliwie skuteczne) na poprawę w zakresie funkcji pozaruchowych i dowody klasy "U" (brak dowodów) dla funkcji ruchowych u osób z chorobą Parkinsona. Liczba badań w przypadku choroby Parkinsona jest bardzo mała, jednak najlepsze wyniki osiągnięto w badaniach stosujących suplementowanie dla poprawy wytrzymałości w trakcie ćwiczeń.
Jednym z badań było badanie BENEFIC, które wraz z innymi badaniami, dostarczyło silnych dowodów popierających zastosowanie interwencji ketogenicznych u pacjentów z MCI. Te interwencje, które obejmują dietę ketogeniczną lub suplementację MCT (trójglicerydy o średniej długości łańcucha), powiązano z istotną poprawą w testach poznawczych w porównaniu z grupą kontrolną. Wyniki sugerują potencjalne korzyści ketozy dla funkcji poznawczych, prawdopodobnie dzięki zwiększonemu wchłanianiu ciał ketonowych przez mózg oraz poprawionemu profilowi metabolicznemu.
W chorobie Parkinsona kilka niewielkich badań oceniało efekty diety ketogenicznej i niektóre z tych badań wykazały poprawę w objawach pozaruchowych, takich jak funkcje poznawcze i ogólnie jakość życia. Badania te sugerują, że wyższe poziomy ciał ketonowych mogą być korzystne, chociaż aby uzyskać znaczący wpływ na objawy ruchowe może być konieczne zastosowanie silniejszych preparatów.
Te odkrycia podkreślają rolę diety ketogenicznej w neurologii, wykraczającą poza jej tradycyjne zastosowanie w leczeniu padaczki. Chociaż wyniki są obiecujące, to warto zauważyć, że wiele badań ma wstępny charakter lub obejmuje małe grupy pacjentów, co oczywiście wskazuje na potrzebę dalszych badań, aby potwierdzić te korzyści i ustalić bardziej kompleksowe wytyczne dotyczące leczenia.
Źródło: Bohnen JLB, Albin RL, Bohnen NI. Ketogenic interventions in mild cognitive impairment, Alzheimer’s disease, and Parkinson’s disease: A systematic review and critical appraisal. Front Neurol 2023; 14.