Zaskakujący wpływ dotyku: test dotknięcia ramion w diagnostyce ruchowych zaburzeń funkcjonalnych

Pacjenci z ruchowymi zaburzeniami funkcjonalnymi zgłaszają często zaburzenia równowagi, a jednocześnie upadki w tej grupie pacjentów są względnie rzadkie. Jednym ze sposobów stwierdzenia, czy występuje niestabilność postawy u pacjentów z zaburzeniami czynnościowymi, jest zastosowanie dystrakcji. Rozproszenie uwagi może polegać na zastosowaniu bodźców ruchowych lub poznawczych, tym niemniej nie zawsze jest to metoda skuteczna. Jedną z nowszych metod może być „test lekkiego pchnięcia” (“the shoulder tap test”), w którym zastosowanie lekkiego puknięcia ramion, które w samo w sobie nie może spowodować wytrącenia z równowagi, prowadzi u pacjenta do wystąpienia nadmiernej w stosunku do zastosowanego bodźca reakcji i znacznych zaburzeń równowagi, włącznie z upadkiem.

Autorzy omawianej publikacji wprowadzili modyfikację testu i zmniejszyli siłę bodźca wręcz do dotknięcia, biorąc pod uwagę fakt, że nagłe puknięcie mogłoby wywołać reakcję u pacjentów z hyperekpleksją lub zespołem sztywnego człowieka. Taką metodę określili mianem testu dotknięcia ramion (S-Touch, shoulder touch test). Badaniem objęto grupę pacjentów z pewnym rozpoznaniem funkcjonalnych zaburzeń ruchowych, zaś grupa pacjentów z chorobą Parkinsona i postępującym porażeniem ponadjądrowym (PSP) z ewidentnymi zaburzeniami odruchów postawnych posłużyła za grupę kontrolną. Każdego pacjenta badano w ten sposób, że najpierw przeprowadzano test na stabilność postawy (pull-test), zgodnie z punktem 3.12 MDS-UPDRS, a następnie, jeśli był on dodatni (wynik ≥ 1) stosowano test dotknięcia. Test dotknięcia uznawano za dodatni, jeśli u pacjenta wystąpiły zaburzenia równowagi objawiające się koniecznością zrobienia trzech lub więcej kroków dla odzyskania równowagi lub zagrożenie upadkiem, jeśli nie byłoby pomocy i asekuracji ze strony badającego.

Badaniem objęto 48 pacjentów z czynnościowymi zaburzeniami ruchowymi. Spośród nich 53% wykazywało dodatni test na zaburzenia postawy, zaś 25% miało dodatni wynik testu dotknięcia ramion (S-Touch+), czy to dlatego, że potrzebowało dwóch lub więcej kroków dla odzyskania równowagi, czy też dlatego, że upadłoby, jeśli nie zostało złapane przez badającego. Jednocześnie żaden z pacjentów z chorobą Parkinsona czy PSP nie miał dodatniego testu S-Touch. Oznacza to, że czułość testu S-Touch była względnie niska i wynosiła 48%, przy czym specyficzność była bardzo wysoka, bo wynosiła 100%. Autorzy podkreślają jednak, że S-Touch test nie identyfikuje konkretnego podtypu pacjentów z funkcjonalnym zaburzeniem ruchowym, ale jest użyteczny jako kliniczne uzupełnienie badania neurologicznego w celu ujawnienia niezgodności.

Źródło: Geroin C, et al. Shoulder‐Touch test to reveal incongruencies in persons with functional motor disorders. European Journal of Neurology, 29(12), 3508–3512.