Zajęcie włókien czuciowych u pacjentów ze stwardnieniem zanikowym bocznym

Stwardnienie zanikowe boczne (ALS) to choroba neurodegeneracyjna, której głównymi objawami są zaburzenia ruchowe związane z uszkodzeniem górnego i dolnego neuronu ruchowego. Niemniej jednak, jak pokazują wyniki badania przedstawionego podczas XXV Zjazdu PTN w Białymstoku, u pacjentów z ALS mogą również występować zaburzenia przewodnictwa czuciowego. Celem pracy było określenie częstości występowania odchyleń w badaniach neurofizjologicznych obwodowych włókien czuciowych u pacjentów z ALS. 

Badaniem objęto 54 pacjentów (25 kobiet i 29 mężczyzn, średnia wieku 63 lata) leczonych w Klinice Neurologicznej 10. Wojskowego Szpitala Klinicznego z Polikliniką w Bydgoszczy. Rozpoznanie ALS postawiono na podstawie zmodyfikowanych kryteriów El Escorial lub kryteriów Awaji. Przeanalizowano amplitudy odpowiedzi czuciowych oraz prędkości przewodzenia w nerwach łokciowych i łydkowych. Wykluczono nerw pośrodkowy z uwagi na częste występowanie zespołu cieśni nadgarstka. Przyjęto normy amplitud i prędkości przewodzenia dla obu typów nerwów. 

Zaburzenia przewodnictwa czuciowego były powszechne w badanej grupie. Amplitudy odpowiedzi czuciowych nerwów łokciowych były poniżej normy u 62,3% pacjentów, częściej u mężczyzn. Podobnie obniżenie amplitud odpowiedzi czuciowych w nerwach łydkowych stwierdzono u 50,9% pacjentów, bez różnic związanych z płcią. Wartości te korelowały ujemnie z wiekiem pacjentów, ale nie z czasem trwania choroby czy z dominacją objawów uszkodzenia dolnego neuronu ruchowego. Prędkość przewodzenia w nerwach łokciowych była obniżona u 25,5% pacjentów, natomiast prędkość przewodzenia w nerwach łydkowych pozostawała w normie. 

Podsumowując, zaburzenia przewodnictwa czuciowego u pacjentów z ALS są częstsze niż wcześniej zakładano i dotyczą zarówno nerwów łokciowych, jak i łydkowych, przy czym najczęstszą manifestacją jest obniżenie amplitud odpowiedzi czuciowych. Sugeruje to uszkodzenie aksonalne. Obniżenie prędkości przewodzenia we włóknach nerwów łokciowych może wskazywać na element neuropatii z ucisku, związanej z zaawansowanymi zanikami mięśni i przykurczami. Wyniki te wskazują na konieczność dalszych badań nad mechanizmem zaburzeń przewodnictwa czuciowego u chorych z ALS, choć ich obecność nie powinna odwodzić od rozpoznania tej choroby, gdy całokształt obrazu klinicznego na to wskazuje. 

Źródło: XXV Zjazd PTN 11.09.2024–14.09.2024, B. (2024). XXV Zjazd Polskiego Towarzystwa Neurologicznego 11.09.2024–14.09.2024, Białystok, Streszczenia. Polski Przegląd Neurologiczny, 20(A).