Tomografia głowy bez kontrastu a kwalifikacja chorych do trombektomii mechanicznej

Przeprowadzone w ostatnich latach badania (DAWN, DEFUSE 3) wykazały, że możliwe jest osiągnięcie korzystnego efektu leczniczego u pacjentów z udarem mózgu, którzy znaleźli się poza standardowym oknem czasowym do leczenia trombektomią (6 do 24 h), jeśli w celu kwalifikacji wykorzystane zostaną zaawansowane techniki obrazowania takie jak obrazowanie rezonansem magnetycznym (MRI) lub badanie perfuzji tomografii komputerowej (perfuzja KT). Jednak – jak stwierdzają sami autorzy omawianej publikacji – MRI czy perfuzja KT nie są badaniami łatwo dostępnymi czy to w USA, czy na świecie. Jednocześnie w kilku wcześniejszych badaniach wykazano dobrą korelację między wynikiem ASPECTS (Alberta Stroke Program Early CT Score) ocenianym w badaniu KT bez środka kontrastowego (KT bez S/K) a wynikiem w badaniu perfuzji KT. Badacze postanowili ocenić wyniki leczenia pacjentów z udarem niedokrwiennym mózgu spowodowanym niedrożnością bliższego odcinka tętnicy krążenia przedniego, którzy zgłosili się w rozszerzonym oknie czasowym (6 do 24 godzin), zakwalifikowanych do trombektomii mechanicznej na podstawie KT bez S/K i angiografii porównując z grupą pacjentów kwalifikowanych za pomocą zaawansowanych technik: perfuzji KT lub rezonansu magnetycznego. Wyniki leczenia oceniano po 90 dniach od zabiegu. Badanie miało charakter wieloośrodkowy i objęło 1604 pacjentów, u których stwierdzano niedrożność tętnicy szyjnej wewnętrznej lub bliższego odcinka tętnicy środkowej mózgu (M1 i – ważne – M2). Mediana wieku wynosiła 70 lat, a 52,9% stanowiły kobiety. Trombolizę dożylną przeprowadzono częściej w grupie pacjentów kwalifikowanych na podstawie MRI (42,8% badanych), w 23,6% chorych w grupie KT bez S/K, i najrzadziej w grupie perfuzji KT, bo w 12,1% przypadków. Mediana czasu do nakłucia od chwili kiedy pacjent widziany był w dobrym stanie krótsza była w grupie kwalifikowanej na podstawie KT bez S/K i wynosiła 10,4 godziny, w grupie perfuzji KT – 11,3 godziny, w grupie MRI – 12,4 godziny. Ogólnie objawowe krwawienie wewnątrzczaszkowe wystąpiło w 6,3% przypadków i odsetek ten był podobny we wszystkich trzech grupach badanych (KT bez S/K – 8,1%; perfuzja KT – 5,8%, MRI – 4,7%). Śmiertelność po 90 dniach również była zbliżona we wszystkich trzech grupach: KT bez S/K – 23,4%; perfuzja KT – 21,1%, MRI – 19,5%).

Korzystne wyniki leczenia zdefiniowane jako wynik 0 do 2 w skali Rankina w ocenie po 90 dniach stwierdzano u 41,2% pacjentów kwalifikowanych z pomocą KT bez S/K, w 44,3% w grupie perfuzji KT i w 38,7% w grupie MRI. Analiza wielowymiarowa nie wykazała różnicy w szansach na korzystny wynik leczenia między grupą kwalifikowaną na podstawie KT bez S/K i grupą perfuzji KT (iloraz szans 0,90 [95% CI, 0,70–1,16]). Stwierdzono natomiast, że szanse na niezależność były niższe w grupie kwalifikowanej z pomocą MRI w porównaniu do grupy KT bez S/K (0,79 95% CI 0,63–0,98).

Źródło: Nguyen T.N., Abdalkader M., Nagel S. i wsp. Noncontrast computed tomography vs computed tomography perfusion or magnetic resonance imaging selection in late presentation of stroke with large-vessel occlusion. JAMA Neurol 2021 [published online: November 8, 2021].