Tenekteplaza bez trombektomii stosowana w rozszerzonym oknie czasowym w leczeniu udaru niedokrwiennego mózgu

Ogólnie przyjęte okno czasowe dla stosowania trombolizy dożylnej (IVT, intravenous thrombolysis) w ostrym udarze niedokrwiennym wynosi 4,5 godziny, chociaż leczeni również mogą być wybrani pacjenci z udarami mózgu przy obudzeniu (wake up stroke). W odniesieniu do nowego leku trombolitycznego, jakim jest tenekteplaza, do tej pory nie wykazano ostatecznych korzyści z jej zastosowania poza 4,5-godzinnym oknem czasowym, ale byłyby one bardzo istotne dla dużej części światowej populacji, która nie ma dostępu do trombektomii mechanicznej (MT, mechanical thrombectomy). W celu oceny skuteczności tenekteplazy w tym kontekście klinicznym badacze z Chin przeprowadzili randomizowane badanie tenekteplazy w porównaniu ze standardowym leczeniem medycznym u pacjentów z udarem niedokrwiennym, który wystąpił w ciągu ostatnich 4,5 do 24 godzin, z niedrożnością dużego naczynia tętniczego (LVO, large vessel occlusion) i niedopasowaniem między zawałem rdzenia a obszarem hipoperfuzji w obrazowaniu perfuzyjnym. Pacjenci otrzymywali dożylnie tenekteplazę (0,25 mg/kg, maksymalnie 25 mg) lub standardowe leczenie (np. terapię przeciwpłytkową). Pacjenci nie mieli łatwego dostępu do ośrodka zdolnego do przeprowadzenia trombektomii mechanicznej. Pierwszorzędowym wynikiem był brak niepełnosprawności po 90 dniach, zdefiniowany jako zmodyfikowany wynik w skali Rankina (mRS, modified Rankin scale), wynoszący 0–1. Głównymi punktami końcowymi bezpieczeństwa były objawowy krwotok śródczaszkowy (sICH, symptomatic intracerebral hemorrhage) w ciągu 36 godzin i śmiertelność w ciągu 90 dni.

Ogółem do badania włączono 516 pacjentów (mediana wieku — 67 lat; 68% mężczyzn; mediana wyniku w skali NIH Stroke Scale — 11; mediana objętości dokonanego ogniska niedokrwiennego — 16 ml; mediana objętości tkanki hipoperfundowanej — 121 ml). Pierwszorzędowy wynik zaobserwowano u 33,0% pacjentów leczonych tenekteplazą w porównaniu z 24,2% pacjentów leczonych standardowo, co jest różnicą znamienną. Niezależność funkcjonalna (mRS 0–2) była również częstsza w przypadku grupy leczonej tenekteplazą (43,6% w porównaniu z 33,3%). Śmiertelność nie różniła się między obiema grupami, chociaż sICH była wyższa w grupie tenekteplazy (3,0% w porównaniu z 0,8%).

Badanie to dostarcza solidnych dowodów na to, że tenekteplaza poprawia wyniki leczenia pacjentów z udarem LVO w oknie czasowym od 4,5 do 24 godzin. Podczas gdy wiele krajów nadal ulepsza swoją infrastrukturę do świadczenia trombektomii udarowej, w tym czasie leczenie tenekteplazą może być zalecane dla pacjentów bez dostępu do trombektomii mechanicznej.

Źródło: Xiong, Y., Campbell B.C.V., Schwamm L.H. i wsp. Tenecteplase for Ischemic Stroke at 4.5 to 24 Hours without Thrombectomy. N. Engl. J. Med. 2024; 391: 203–212.