Sieci neuronalne mózgu oceniane w badaniu FMRI podlegają korzystnym zmianom po leczeniu depresji psylocybiną

Ogólnie wiadomo, że depresja jest bardzo rozpowszechnionym zaburzeniem psychicznym, również w grupie pacjentów z chorobami neurologicznymi, a częstość jej występowania wzrosła podczas pandemii COVID-19, co na przykład znalazło odzwierciedlenie w zwiększonej liczbie realizowanych recept na leki przeciwdepresyjne. W numerze 5/2021 Neurokuriera donosiliśmy o korzystnym efekcie leczenia depresji psylocybiną, który jest porównywalny z leczeniem escitalopramem. Leczenie psylocybiną wykazuje potencjał przeciwdepresyjny, ale mechanizm jej działania terapeutycznego nie jest dobrze poznany. W omawianej pracy badacze oceniali wpływ psylocybiny na funkcjonowanie mózgu za pomocą funkcjonalnego rezonansu magnetycznego (fMRI) u pacjentów z depresją biorących udział w dwóch badaniach klinicznych. Pierwsze z nich było otwartym badaniem z zastosowaniem psylocybiny podawanej doustnie w dwóch dawkach 10 mg i  25 mg po 7 dniach u pacjentów z depresją oporną na leczenie. W tym badaniu fMRI wykonywano w punkcie wyjściowym i 1 dzień po podaniu dawki 25 mg. Drugie badanie było randomizowanym, kontrolowanym badaniem fazy II z podwójnie ślepą próbą, porównującym terapię psylocybiną z escitalopramem (omówienie w Neurokurierze). Pacjenci z dużym zaburzeniem depresyjnym otrzymywali albo 2 × 25 mg psylocybiny doustnie (dwie dawki leku!) w odstępie 3 tygodni plus 6 tygodni placebo codziennie ("ramię psilocybiny"), albo 2 × 1 mg psylocybiny doustnie w odstępie 3 tygodni plus 6 tygodni escitalopramu (codziennie od 10 do 20 mg; "ramię escitalopramu"). fMRI rejestrowano na początku i 3 tygodnie po drugiej dawce psilocybiny. W obu badanych kliniczna  odpowiedź przeciwdepresyjna na psylocybinę była szybka, trwała i skorelowana ze zmniejszeniem modularności sieci mózgowych fMRI, co sugeruje, że działanie przeciwdepresyjne psylocybiny może zależeć od globalnej poprawy integracji sieci mózgowych. Analiza tzw. kartografii sieci wykazała, że bogate w receptory 5-HT2A (receptory serotoninowe) sieci funkcjonalne wyższego rzędu po leczeniu psylocybiną stały się bardziej zintegrowane funkcjonalnie i elastyczne. Odpowiedź przeciwdepresyjna na escitalopram była mniej wyraźna i nie obserwowano zmian w organizacji sieci mózgowych. Podsumowując, efektowi przeciwdepresyjnemu psylocybiny towarzyszył spójny wzrost (poprawa) globalnej integracji sieci neuronowych mózgu, niestwierdzany w przypadku leczenia escitalopramem.

Źródło: Daws R.E., Timmermann C., Giribaldi B. i wsp. Increased global integration in the brain after psilocybin therapy for depression. Nat Med 2022;28:844–51.