Pourazowe obrażenie mózgu jako czynnik ryzyka wystąpienia otępienia w wieku późniejszym — wyjaśnienie związku

Pourazowe obrażenie mózgu (TBI, traumatic brain injury) uważane jest za potencjalny modyfikowalny czynnik ryzyka wystąpienia otępienia, jednak wyniki dotychczasowych badań były sprzeczne, zwłaszcza że urazy czaszkowo-mózgowe i otępienie mają wspólne czynniki ryzyka. Celem omawianego badania było ustalenie, czy TBI rzeczywiście zwiększa ryzyko otępienia po uwzględnieniu innych istotnych czynników ryzyka wystąpienia demencji.

Badanie miało charakter prospektywny, wzdłużny i objęło losowe, reprezentatywne próby populacyjne pacjentów w wieku od 25 do 64 lat w latach 1992–2012 z różnych części Finlandii. Ciężkie TBI zdefiniowano jako rozpoznanie urazowego krwotoku śródczaszkowego i długość pobytu w szpitalu  ≥ 3 dni, a lekkie TBI — jako rozpoznanie wstrząśnienia mózgu i długość pobytu w szpitalu ≤ 1 dzień. Wystąpienie otępienia zdefiniowano jako pierwszy kontakt ze szpitalem z jego rozpoznaniem, a pierwsze zastosowanie leku przeciw otępieniu lub otępienie jako podstawową lub współistniejącą przyczynę zgonu. Obserwację prowadzono do śmierci lub do końca 2017 roku.

Spośród 31 909 uczestników 288 osób było hospitalizowanych z powodu ciężkiego TBI, a 406 osób było hospitalizowanych z powodu lekkiego TBI. W okresie obserwacji odnotowano 976 przypadków otępienia (mediana obserwacji wyniosła 15,8 roku). Stwierdzono, że po korekcie o czynniki wieku i płci hospitalizacja z powodu ciężkiego TBI zwiększała ryzyko otępienia [(HR, hazard ratio) 1,51, 95% CI 1,03–2,22]. Po dodatkowym skorygowaniu o czynniki, takie jak: wykształcenie, palenie tytoniu, spożycie alkoholu, aktywność fizyczną i nadciśnienie tętnicze, związek między ciężkim TBI a otępieniem zmniejszył się (HR 1,30, 95% CI 0,86–1,97). Czynnikami ryzyka najbardziej wpływającymi na związek między ciężkim TBI a otępieniem były spożycie alkoholu i aktywność fizyczna. Hospitalizacja z powodu lekkiego TBI nie była związana ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia otępienia.

Źródło: Raj R., Kaprio J., Jousilahti P. i wsp. Risk of Dementia After Hospitalization Due to Traumatic Brain Injury. Neurology 2022;98(23):e2377–e2386.