Lek przeciwcukrzycowy spowalnia postęp choroby Parkinsona — wstępne wyniki badań

Aktualnie nie ma zarejestrowanych leków o udowodnionym działaniu zmieniającym przebieg choroby Parkinsona (ChP). Dostępne terapie skupiają się głównie na łagodzeniu objawów i poprawie jakości życia pacjentów. Prowadzone są intensywne badania nad potencjalnymi terapiami, które mogłyby zwolnić postęp choroby, chronić neurony przed degeneracją lub może nawet odwracać następstwa procesu patologicznego, ale do tej pory żaden z tych leków nie został zatwierdzony do powszechnego stosowania w leczeniu ChP. Związki pomiędzy cukrzycą typu 2. a chorobą Parkinsona stanowi interesujące pole badań w dziedzinie neurologii i endokrynologii. Obserwacyjne badania epidemiologiczne sugerują zwiększone ryzyko zachorowania na chorobę Parkinsona wśród osób z cukrzycą typu 2., co może wynikać ze wspólnych ścieżek patofizjologicznych, takich jak insulinooporność, przewlekły stan zapalny i stres oksydacyjny. Szczególnie interesująca jest potencjalna możliwość zmniejszenia ryzyka rozwoju choroby Parkinsona u pacjentów z cukrzycą leczonych agonistami receptora glukagonopodobnego peptydu-1 (GLP–1). Leki te, początkowo rozwijane w celu zwiększenia sekrecji insuliny i obniżenia poziomu glukozy we krwi, wykazały właściwości neuroprotekcyjne w badaniach przedklinicznych.

W „New England Journal of Medicine” opublikowano badanie z zastosowaniem liksysenatydu, agonisty receptora GLP-1, w leczeniu wczesnej fazy ChP. Badanie miało charakter randomizowanej i kontrolowanej placebo podwójnie ślepej próby. Poprzez wybór uczestników zdiagnozowanych w ciągu ostatnich trzech lat i otrzymujących stabilne schematy leczenia ChP, badanie skutecznie koncentrowało się na wczesnym stadium ChP i kontrolowało zmienność odpowiedzi na leki ze względu na wcześniejsze, zróżnicowane sposoby leczenia.

Główny wynik badania, oceniany za pomocą Część III Skali Oceny Ruchowej Towarzystwa Zaburzeń Ruchowych — Zjednoczonej Skali Oceny Choroby Parkinsona (MDS-UPDRS, Movement Disorder Society — Unified Parkinson's Disease Rating Scale), wskazuje na statystycznie istotną różnicę na korzyść liksysenatydu w porównaniu z placebo pod względem postępu niepełnosprawności ruchowej ocenianej po 12 miesiącach. Jednakże kliniczne znaczenie zmiany o −0,04 punktu w grupie liksysenatydu w porównaniu do wzrostu o 3,04 punktu w grupie placebo wymaga dalszych badań, jest to bowiem niewielka zmiana. Wśród działań niepożądanych odnotowano nudności i wymioty, które wystąpiły u prawie połowy uczestników otrzymujących liksysenatyd. Mogą one wpłynąć na przestrzeganie terapii w badaniach o dłuższym czasie trwania lub w większej skali. Niewątpliwie, pomimo obiecujących wyników, konieczne są większe i dłuższe badania, aby w pełni ocenić profil skuteczności i bezpieczeństwa liksysenatydu jako środka neuroprotekcyjnego w ChP. Takie badania powinny również zgłębić mechanizm neuroprotekcyjnego wpływu liksysenatydu, co mogłoby umożliwić wgląd w nowe ścieżki terapeutyczne. Podsumowując, omawiane badanie stanowi cenne spostrzeżenie na temat potencjału leczniczego liksysenatydu w terapii ChP. Zaobserwowany wpływ na niepełnosprawność ruchową, choć skromny, wraz z profilem bezpieczeństwa, zasługuje na dalsze badania w szerszej kohorcie przez dłuższy okres, aby określić długoterminowe korzyści i wykonalność stosowania liksysenatydu w terapii ChP.

Źródło: Meissner WG, Remy P, Giordana C, et al. Trial of Lixisenatide in Early Parkinson’s Disease. N Engl J Med 2024; 390(13): 1176–1185.