Intensywne vs. standardowe nawodnienie w ostrym udarze niedokrwiennym

Wczesne pogorszenie neurologiczne (END, early neurological deterioration), występujące w ciągu 72 godzin od początku ostrego udaru niedokrwiennego, powiązano z niekorzystnym oraz długoterminowym rokowaniem neurologicznym i funkcjonalnym. Ocenia się, że END dotyczy do jednej trzeciej pacjentów podczas ich pobytu w szpitalu. Znaczna część tych pacjentów wykazuje cechy odwodnienia w czasie przyjęcia do szpitala, co nie tylko zwiększa ryzyko udaru mózgu, ale jest również niezależnym czynnikiem prognostycznym dla END. Wcześniejsze wstępne badania sugerowały, że odpowiednia płynoterapia, szczególnie prowadzona według stosunku azotu mocznikowego do kreatyniny (BUN/Cr), mogłaby zmniejszyć ryzyko END, zapobiegając postępującemu udarowi oraz poprawiając ogólne wyniki leczenia. Badanie REVIVE miało na celu ocenę, czy strategia wczesnego, intensywnego nawodnienia prowadzonego według stosunku BUN/Cr może zmniejszyć ryzyko występowania END oraz czy może poprawić wczesne rokowanie w ciągu 72 godzin od przyjęcia u pacjentów, którzy doznali ostrego udaru niedokrwiennego. Badanie miało charakter wieloośrodkowy, prospektywny, podwójnie zaślepiony i randomizowany. Do badania włączono 488 uczestników, których podzielono na dwie grupy — jedna otrzymała intensywne nawodnienie (początkowo 20 ml/kg masy ciała, z czego jedna trzecia podana w bolusie, a reszta w ciągu 8 godzin), a druga otrzymała standardowe nawodnienie (ciągły wlew w tempie 60 ml/h przez pierwsze 8 godzin, a następnie dawka podtrzymująca 40–80 ml/h przez kolejne 64 godziny). Do udziału zakwalifikowano uczestników, którzy zgłosili się w ciągu 12 godzin od wystąpienia objawów i mieli stosunek BUN/Cr ≥ 15 przy przyjęciu. Głównym wynikiem końcowym była częstość występowania dużego END, zdefiniowanego jako wzrost o ≥ 4 punkty w Skali Udarowej Narodowego Instytutu Zdrowia (NIHSS, National Institutes of Health Stroke Scale) w ciągu 72 godzin od przyjęcia.

Spośród 487 uczestników, którzy zostali randomizowani (mediana wieku 67 lat, 59% kobiet), nie stwierdzono istotnej różnicy w częstości występowania dużego END między dwiema grupami po 72 godzinach. W grupie intensywnego nawodnienia wyniosło ono 2,9%, natomiast w grupie standardowego nawodnienia doświadczających dużego END (p = 0,54) było to 2,0%. Ponadto ryzyko wystąpienia małego END i wczesnej poprawy neurologicznej była podobna między grupami.

Badanie REVIVE wykazało, że wczesne rozpoczęcie nawodnienia prowadzonego według stosunku BUN/Cr nie zmieniło znacząco ryzyka występowania END ani nie poprawiło krótkoterminowego rokowania u pacjentów z ostrym udarem niedokrwiennym w porównaniu ze standardowym nawodnieniem. Sugeruje to, że chociaż nawodnienie jest kluczowe, to sposób jego podawania może wymagać dalszych badań w celu określenia optymalnych strategii opieki nad pacjentami z udarem.

Źródło: Lin L.C., Lee T.H., Seak C.J. i wsp. Enhanced versus standard hydration in acute ischemic stroke: REVIVE — a randomized clinical trial. Int. J. Stroke 2024 [online first].