Inhalacje z przyjemnych zapachów powiązane z istotną poprawą funkcji poznawczych

Aromaterapia (stymulacja węchowa) badana już była pod kątem leczenia osób z chorobą Alzheimera i innymi postaciami otępienia. Niektóre badania skupiały się również na efektach aromaterapii w kontekście stresu, lęku lub depresji, o których wiadomo, że również mogą podlegać wpływowi stymulacji węchowej. Badania dotyczące wpływu zapachów na zdrowie mózgu często skupiają się na mechanizmach neuronalnych, takich jak neuroplastyczność czy produkcja neuroprzekaźników. Przykładowo, niektóre badania sugerują, że ekspozycja na pewne zapachy może wpływać na poziomy serotoniny czy dopaminy, co teoretycznie mogłoby wpływać na nastrój i funkcje poznawcze. Jest też kilka badań skupiających się na specyficznych rodzajach zapachów. Olejek różany i olejek lawendowy są często badane pod kątem ich potencjalnych korzyści w kontekście relaksacji i poprawy nastroju.

Rosnąca liczba przypadków zaburzeń poznawczych wśród osób starszych zwiększa potrzebę kosztowo-efektywnych, łatwych do wdrożenia interwencji w domu, a aromaterapia mogłaby stanowić takie kosztowo efektywne i przyjemne leczenie.

Celem omawianego badania było sprawdzenie, czy nocna stymulacja węchowa może poprawić funkcje poznawcze u osób starzejących się. W badaniu wzięło udział 43 starszych osób – zarówno mężczyzn, jak i kobiet – w wieku od 60 do 85 lat. Uczestnicy zostali losowo przydzieleni do grupy olfaktorycznie wzbogaconej lub grupy kontrolnej. Grupa olfaktorycznie wzbogacona była eksponowana na różny zapach każdej nocy przez 2 godziny za pomocą dyfuzora aromatów przez okres tygodnia. Grupa kontrolna przeszła podobną procedurę, ale z zaniedbywalnymi ilościami środków zapachowych. Początkowe i 6-miesięczne badania obejmowały testy neuropsychologiczne oraz skany fMRI.
Badanie wykazało statystycznie istotną poprawę poznawczą o 226% w grupie olfaktorycznie wzbogaconej w porównaniu z grupą kontrolną, mierzoną testem Rey Auditory Verbal Learning Test. Zaobserwowano również zwiększoną aktywność neuronalną w lewym pęczku haczykowatym, jak wykazały wskaźniki średniej dyfuzji.
Badacze podsumowują, że w ich badaniu nocna stymulacja węchowa prowadziła do znaczących popraw zarówno w funkcjach poznawczych, jak i biomarkerach neuronalnych, co sugeruje, że ta metoda może oferować prosty i kosztowo-efektywny sposób na poprawę zdrowia mózgu u osób starszych. Warto zauważyć, że badania w tym obszarze są nadal w fazie początkowej i nie zawsze są jednoznaczne w swoich wnioskach. Ostateczne potwierdzenie efektywności takich interwencji wymagałoby dalszych, bardziej rygorystycznych badań klinicznych.

Źródło: Front. Neurosci., 24 July 2023