Funkcje poznawcze i pamięć po COVID-19 w dużej próbce populacyjnej

Zakażenie SARS-CoV-2 powiązano z uszkodzeniem mikronaczyniowym i zmianami zapalnymi w ośrodkowym układzie nerwowym (OUN). Dotychczasowe badania prospektywne dotyczące funkcji poznawczych oraz objętości istoty szarej — w tym badania, które obejmowały pomiary wykonane przed i po pandemii — wykazały, że nawet osoby, które przebyły łagodną COVID-19 doświadczają pewnego ubytku zdolności poznawczych oraz objętości istoty szarej w porównaniu z osobami, które nie przeszły COVID-19.

W ramach omawianego badania brytyjscy badacze zaprosili aż 800 000 osób do wzięcia udziału w internetowym zestawie testów poznawczych. W badaniu wzięło 14% zaproszonych osób. U osób, które przebyły COVID-19, stwierdzono mierzalne deficyty poznawcze w porównaniu z osobami, które nie zakaziły się wirusem. Deficyty te korelowały z odczuwanymi przez pacjentów, subiektywnymi trudnościami poznawczymi. W analizach dostosowanych do potencjalnych czynników zakłócających zmierzone deficyty przedstawiały się następująco:

•    największe (równe około 6 punktom w teście na inteligencję) wystąpiły u osób z objawami poznawczymi, które utrzymywały się ponad 12 tygodni, oraz u osób z najcięższą ostrą chorobą,
•    nieco mniejsze u osób, których objawy ustąpiły w ciągu 12 tygodni,
•    wykryte nawet u osób zakażonych bezobjawowo,
•    mniej prawdopodobne u osób, które zakaziły się COVID-19 w późniejszym czasie trwania pandemii, gdy krążyły nowe warianty SARS-CoV-2, oraz gdy dostępne były szczepionki i terapie, zwłaszcza u tych, którzy otrzymali co najmniej dwie szczepionki.

To duże badanie jest najnowszym dowodem na występowanie obiektywnych i trwałych deficytów poznawczych po przebytym COVID-19, trwające rok i dłużej. Jednak mały odsetek zaproszonych, którzy zgodzili się wziąć udział w badaniu, rodzi pytania o możliwość szerszego uogólnienia wyników. W zależności od tego, kim byli nieuczestniczący, „rzeczywiste” zdolności poznawcze mogły być lepsze lub gorsze niż zbadane.

Źródło: Hampshire A, Azor A, Atchison C, et al. Cognition and memory after COVID-19 in a large community sample. N Engl Med 2024; 390: 806–818.