Czy stosowanie inhibitorów i leków przeciwpsychotycznych wiąże się z ryzykiem upadków i złamań?

W leczeniu osób starszych z poważnymi zaburzeniami poznawczymi i neuropsychiatrycznymi często stosowane są inhibitory cholinesterazy (np. donepezil, galantamina, rywastygmina) czy leki przeciwpsychotyczne (neuroleptyki). Obie te klasy leków potencjalnie zwiększają ryzyko upadków i złamań — leki przeciwpsychotyczne poprzez ich bezpośredni wpływ na ośrodkowy układ nerwowy (hipotonia ortostatyczna, sedacja, nieostre widzenie, objawy pozapiramidowe), a inhibitory cholinesterazy powodując bradykardię i omdlenia. Tajwańscy badacze zidentyfikowali ponad 15 tys. starszych osób (w wieku ≥ 65 lat w 2006 r.), którym co najmniej raz przypisano jedną receptę na inhibitor cholinesterazy lub neuroleptyk i u których wystąpił co najmniej jeden upadek lub złamanie w latach 2006–2017, a w latach wcześniejszych (2003–2005) nie odnotowano upadków, złamań lub użycia badanych leków. Częstość początkowych upadków i złamań była nieco wyższa, gdy pacjenci przyjmowali sam inhibitor cholinesterazy, sam lek przeciwpsychotyczny lub oba razem (skorygowane współczynniki zapadalności, odpowiednio: 1,17, 1,33 i 1,35). Jednak najbardziej zaskakujące było to, że ryzyko upadku było największe w ciągu 14 dni przed rozpoczęciem leczenia tymi lekami (ryzyko 6,17).

Odkrycia te sugerują, że pacjenci często są narażeni na zwiększone ryzyko upadków i złamań przed rozpoczęciem leczenia badanymi lekami oraz że wyższa częstość występowania tych zdarzeń podczas przyjmowania tych leków może wynikać z nieopisanej jeszcze kombinacji schorzenia podstawowego oraz ryzyka związanego z lekiem. Kontrole środowiskowe i inne środki profilaktyczne powinny pozostać w centrum wysiłków mających na celu zapobieganie upadkom i złamaniom u podatnych osób starszych.

Źródło: Wang G.H., Man K.K.C., Chang W. i wsp. Use of antipsychotic drugs and cholinesterase inhibitors and risk of falls and fractures: self-controlled case series. BMJ 2021; 374:n1925, doi:10.1136/bmj.n1925.