Badanie real-life nad zastosowaniem edarawonu w stwardnieniu zanikowym bocznym

Edarawon będący zmiataczem wolnych rodników, jest lekiem zarejestrowanym w USA i w Japonii do leczenia stwardnienia zanikowego bocznego (SLA), a w Japonii również do leczenia ostrej fazy udaru mózgu. FDA zatwierdziła edarawon w 2017 roku do leczenia pacjentów ze stwardnieniem zanikowym bocznym, nie ograniczając wskazania do subpopulacji, u której spodziewana jest jego skuteczność. Jednak efekt leczenia powyżej 24 tygodni, jak również zastosowanie u pacjentów spoza Japonii i starszych pacjentów, z dłuższym czasem trwania choroby, większą progresją choroby i zajęciem układu oddechowego, były niepewne. Aby ocenić skuteczność i bezpieczeństwo stosowania edarawonu jako leku dodatkowego do standardowej terapii, badacze włączyli do badania 324 pacjentów z 12 niemieckich ośrodków akademickich. Edarawon podawano 194 pacjentom w postaci wlewu dożylnego przez 10 z 14 dni, na przemian z 14 dniami bez leku. Spośród tych pacjentów 130 otrzymało co najmniej 4 cykle edarawonu i zostało dopasowanych do 130 pacjentów kontrolnych otrzymujących riluzol, w podobnym wieku, z podobnym czasem trwania choroby i jej ciężkością. Większość pacjentów stanowili mężczyźni (64%), chorowali na SLA przez medianę 16,5 miesiąca i mieli wymuszoną oddechową pojemność życiową ≥ 80% (59%).

Grupy nie różniły się istotnie pod względem progresji choroby ocenianej w ALS Functional Rating Scale-Revised: stwierdzono spadek o 0,91 punktu/miesiąc w przypadku stosowania edarawonu przez medianę 13,9 miesiąca, w porównaniu ze spadkiem o 0,85 punktu/miesiąc w grupie kontrolnej. Grupy nie różniły się również pod względem przeżycia krótkotrwałego (< 24 tygodni), przeżycia bez wentylacji ani przeżycia 18 miesięcy (75% w obu grupach). Podobnie w podgrupie 64 pacjentów z wcześniejszą i łagodniejszą chorobą nie stwierdzono różnic pomiędzy grupami badanymi. Działania niepożądane związane z leczeniem wystąpiły u 16% pacjentów. Większość hospitalizacji była spowodowana zakażeniami portu. W momencie przeprowadzania analizy prawie połowa pacjentów stosowała się do zaleceń.

Autorzy podsumowują, że długotrwała terapia edarawonem podawanym dożylnie pacjentom z SLA okazała się możliwa do przeprowadzenia i w większości dobrze tolerowana, nie wiązała się jednak z żadnymi korzyściami modyfikującymi przebieg choroby, co oznacza, że  dożylne podawanie edarawonu może nie przynosić istotnych klinicznie dodatkowych korzyści w porównaniu z samą terapią standardową.

Źródło: Witzel S., Maier A., Steinbach R. i wsp. Safety and Effectiveness of Long-term Intravenous Administration of Edaravone for Treatment of Patients with Amyotrophic Lateral Sclerosis. JAMA Neurol 2022;79:121–30.